دکتر محمود اولیایی مدیرعامل شرکت کاین و رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران، اخیرا در گفت و گو با روزنامه پیام ما به موضوع عواقب بیتوجهی صنعت ایران به موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتی پرداختند.
در این گفت و گو، محمود اولیایی چالشهای موجود در مسیر مسئولیت اجتماعی بنگاهی (CSR) در ایران را مطرح نمودند. ایشان در این مصاحبه بر اهمیت این مفهوم در دنیای جدید تاکید کردند. همچنین یادآور شدند که بدون پرداختن به موضوع توسعه پایدار، ایران دیگر در عرصه جهانی و مراودات اقتصادی بینالمللی جایی نخواهد داشت. او با بیان مشکلات عدیده توسعه پایدار در ایران و سختی تبیین صحیح این مفهوم در بین فعالان بخش خصوصی و دولتی، از جنگ دائمی و طافتفرسای خود با سازمانها و افراد مختلف سخن گفت. جنگی که از اعضای اتاق بازرگانی تا اعضای مجلس و سازمانهای دولتی را در برابر ایشان و سایر فعالان عرصه پایداری قرار میدهد.
در ادامه بخش کوتاهی از گفت و گوی ایشان را خواهیم خواند.
چه باید کرد تا بتوان مسئولیت اجتماعی شرکتی را در ایران به جایگاه واقعی خود برساند؟
لازم است مسئولیت اجتماعی بنگاهی را بهدرستی در ایران تبیین کنیم و آن را از مسئولیت اجتماعی فردی تفکیک کنیم. متأسفانه، بسیاری از بنگاههای اقتصادی در کشور ما، فعالیتهای خیریهای خود را با مسئولیت اجتماعی بنگاهی یکسان میدانند و این امر موجب خلط مبحث شده است.
مسئولیت اجتماعی بنگاهی (Corporate social responsibility) بهمعنای این است که شما بهعنوان یک بنگاهدار از منابع جامعه محلی، ملی و بینالمللی استفاده میکنید و باید در قبال این منابع که به شما اجازه کارآفرینی دادهاند، مسئولیتپذیر و حافظ منافع این جوامع باشید.
وقتی درباره مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR) صحبت میکنیم، این مفهوم باید در استراتژیها و عملیات سازمان نهادینه شود و بخشی از فرایندهای سازمان باشد. مسئولیت اجتماعی بهمعنای تولید محصولات باتوجهبه ذینفعان مختلف است؛ شما در قبال مردم و منابعی که استفاده میکنید، مسئول هستید و باید حفظ منابع برای آینده را مدنظر قرار دهید.
ورود دولت به حوزه مسئولیت اجتماعی برای تأمین بخشی از وظایف خود یک ایراد است. بهنظر شما، چگونه میتوان از این روند جلوگیری کرد و مانع از انحراف آن شد؟ چراکه معدنی که در یک شهرستان فعالیت میکند، به فرماندار و بخشدار آنجا نیاز دارد و این مقامات میتوانند با سنگاندازی، بهراحتی مانع از ادامه کار آن شوند. بهنظر شما چگونه میتوان این مفهوم را نجات داد؟
بهنظر من، برای نجات این مفهوم بهصورت کلی، باید چندین راهکار را بهطور همزمان دنبال کنیم. اولین و مهمترین اقدام، استفاده از ظرفیتهای قانونی برای جلوگیری از این نوع دخالتها است.
طبق قانون باید در مناطقی که ارزشافزوده ایجاد میشود، صرف توسعه همان مناطق شود. یکی از ظرفیتهای قانونی درباره مالیات بر ارزشافزوده این است که بنگاهی که در مناطقی مانند کرمان یا لرستان فعالیت میکند، باید بخشی از ارزشافزودهاش به همان منطقه بازگردانده شود. این اولین ظرفیت است که باید اهمیت انجام آن را به دولت متذکر شویم.
موضوع دیگری که باید به آن توجه کنیم، فرهنگسازی است. ما باید در این زمینه فرهنگسازی کنیم، زیرا بسیاری از افراد، حتی مقامات محلی، از مسئولیت اجتماعی بنگاهی (CSR) مطلع نیستند. بهنظر من، باید با مسئولین مربوطه در این زمینه گفتوگو کنیم و سمینارها و جلساتی برگزار کنیم. نقش رسانهها و مؤسسات آموزشی در این زمینه بسیار مهم است و باید در مورد این موضوع بحث و گفتوگو صورت گیرد. ما نیز در اتاق بازرگانی بهاندازه وسع خود در این راستا فعالیت میکنیم.
مسئله بعدی، ایجاد و توسعه ظرفیتهای قانونی است. باید قوانینی وضع شود که مانع از این شود که منابع مربوط به مسئولیت اجتماعی بنگاهی برای انجام وظایف دولت صرف شود و همچنین این قوانین باید به بنگاهها اجازه ندهند که از رعایت حداقلهای لازم برای تولید مسئولانه سر باز بزنند.
ایشان در ادامه صحبتهای خود به طور مفصل به موضوع توسعه پایدار و ابعاد آن در کشور و مشکلات پیرامون این مفهوم اشاره کردند. جهت مطالعه نسخه کامل این گفت و گو به وب سایت روزنامه پیام ما و صفحه مصاحبه ایشان مراجعه فرمایید.